“Сэтгэцийн эрүүл мэндийн боловсролыг хүн бүрд” аян эхэллээ

Хүн амын дунд зонхилон тохиолдох өвчнөөс сэргийлэх, эрүүл идэвхтэй амьдралыг сурталчлах, эрүүл зан үйлийг төлөвшүүлэх, эрүүл мэндийн боловсрол олгоход чиглэсэн үйл ажиллагааг 2023 оны туршид 6 чиглэлийн дагуу зохион байгуулахаар төлөвлөсний дагуу сэтгэцийн эрүүл мэндийг дэмжих, архи, тамхины зохисгүй хэрэглээг бууруулах “Сэтгэцийн эрүүл мэндийг хүн бүрд” аяны үйл ажиллагаа эхэллээ.  

Дэлхийн эрүүл мэндийн байгууллага (ДЭМБ)-ын мэдээлснээр таван хүн тутмын нэг нь амьдралынхаа хугацаанд сэтгэцийн ямар нэгэн эмгэгт нэрвэгдэж, цаашилбал хөдөлмөрийн чадвар алдсан 2 тохиолдол бүрийн нэг нь сэтгэцийн эмгэг байна. ДЭМБ-ын мэдээнээс үзэхэд 2017 онд 792 сая хүн буюу нийт хүн амын 10.7% (10 тутмын 1 нь) сэтгэцийн ямар нэгэн эмгэгтэй ба үүнээс 284 сая нь (нийт хүн амын 3.8% нь) сэтгэл түгших, 264 сая нь (нийт хүн амын 3.4% нь)  сэтгэл гутрах, 970 сая нь архи, мансууруулах бодисын шалтгаант эмгэгтэй байсан. Тэгвэл 2019 онд дэлхий дахинаа 8 хүн тутмын нэг нь сэтгэцийн эмгэгтэй амьдарч, сэтгэл гутрал нь хөдөлмөрийн чадвар алдалтад хүргэх тэргүүлэх шалтгаан болсоор байгааг мэдээлсэн. Манай Улсад зонхилон тохиолдох сэтгэцийн эмгэгүүдийн тархалт 2013 оны судалгаагаар Монгол улсын 18-64 насны хүмүүсийн дунд сэтгэл түгших эмгэг 18.4%, органик бус нойрны эмгэг 17.5%, архаг ядаргаа 16.2%, тайлбарлаж болмооргүй биеийн зовуурь шаналгаа 11.9%, архинд донтох эмгэг 6.4%, сэтгэл гутрах эмгэг 6.2%-ийн тархалттай байсан бөгөөд 1984-1992 оны тархалтын судалгааны үр дүнтэй харьцуулахад сэтгэл түгших эмгэг 8 дахин, сэтгэл гутрах эмгэг 7 дахин өсөж, архинд донтох эмгэг 25 дахин ихэссэн байна. Ийнхүү Эрүүл мэндийн яамнаас хүн амын сэтгэцийн эрүүл мэндийг дэмжих, хамгаалах, сэтгэцийн эмгэгээс урьдчилан сэргийлэх, олон салбарын оролцоог хангах “Сэтгэцийн эрүүл мэндийг хүн бүрд” нөлөөллийн аяныг эхлүүллээ.

ЭМЯ-НЫ ЗАХИАЛГААР ХЭРЭГЖҮҮЛСЭН ТӨСЛҮҮДИЙН ҮР ДҮНГ ХЭЛЭЛЦЛЭЭ

  1. ЭМЯ-ны Шинжлэх ухаан, технологийн зөвлөл 2023 оны долдугаар сарын 5-ны өдөр хуралдаж, тус яамны захиалгаар хэрэгжүүлж, гүйцэтгэсэн нэр бүхий 11 төслийн үр дүнг хэлэлцлээ.  Анагаах ухааны доктор Д.Наранзулын удирдсан “Монгол улсын хүн амын дундах сүрьеэгийн тархалтын судалгаа” сэдэвт ShUTT_020/2015 төсөл;
  2. Анагаах ухааны доктор, профессор О.Чимэдсүрэнгийн удирдсан “Цахилгаан халаалттай гэр сууцны дотоод орчны агаарын чанар, оршин суугчдын эрүүл мэндэд үзүүлэх нөлөөллийг үнэлэх судалгаа” сэдэвт Шу-Уз-2017/37 төсөл;
  3. Анагаах ухааны доктор Д.Отгонжаргалын удирдсан “Өсвөр үеийнхний эрүүл мэндийн эрсдэлт хүчин зүйлс, урьдчилан сэргийлэх асуудал” сэдэвт Шу-Уз-2018/28 төсөл;
  4. Академич, Анагаахын шинжлэх ухааны доктор, профессор П.Нямдаваагийн удирдсан “Монголд илэрсэн SARS-CoV-2  омгуудын геномын бүтцийг тодорхойлж,молекул эпидемиологийн онцлогийг тогтоон, манай орны нөхцөлд тохирсон тандалт, сэргийлэхийн аргачлал зөвлөмж гаргах” сэдэвт ШУ Уз-2020/32 төсөл;
  5. Академич, Анагаахын шинжлэх ухааны доктор, профессор Д.Цэрэндагвын удирдсан “Өвсөн гурван халууны найрлагын ходоод, улаан хоолойн хорт хавдрын эсрэг нөлөө” сэдэвт ШУ Уз-2019/33 төсөл;
  6. Анагаах ухааны доктор, дэд профессор Б.Чимэглхамын удирдсан “Улаанбаатар хотын хүн амын дундах тархины харвалт өвчний регистр судалгаа-өвчлөл, нас баралтын тархвар зүйн мониторинг аргыг туршин нэвтрүүлэх”  сэдэвт Шу-Уз-2018/26 төсөл;
  7. Анагаах ухааны доктор, профессор Р.Оюунгэрэлийн удирдсан “Манай улсад бүртгэгдсэн шинэ коронавирусын халдвар (COVID-19)-ын эмнэлзүйн судалгаа”  сэдэвт Шу Уз-2020/14 төсөл;
  8. Анагаахын шинжлэх ухааны доктор, профессор О.Сэргэлэнгийн удирдсан “Манай оронд зонхилон тохиолдох элэг, улаан хоолойн хорт хавдрыг ялган оношлох, элэгний анхдагч өмөнгийн мэс заслын эмчилгээний үр дүнг нэмэгдүүлэх шинэлэг аргуудыг практикт нэвтрүүлэх” сэдэвт 2012/32Б төсөл;
  9. Анагаахын шинжлэх ухааны доктор, профессор Г.Отгоны удирдсан “Монгол хүүхдийн бие мах бод дахь бичил элементийн агууламжийн лавлагаа хэмжээ, түүний өөрчлөлтийг илрүүлэх” сэдэвт ShUTT_26/2016 төсөл;
  10. Химийн ухааны доктор, дэд профессор С.Өнөрсайханы удирдсан “Монгол орны хүн амын дундах бамбай булчирхайн өвчлөл, түүнд нөлөөлөх иод болон эрсдэлт хүчин зүйлсийг судлах нь” сэдэвт ШУ Уз-2019/30 төсөл;
  11. Анагаах ухааны доктор, профессор З.Лхагвасүрэнгийн удирдсан “Монгол хүний титмэн артерийн нарийсал ба шохойжилтыг компьютерт томо коронарографиар оношилж, нарийсал ба шохойжилтод нөлөөлөх биомаркеруудыг судлах” сэдэвт ШУ Уз-2020/31 төсөл.

ДЭЛХИЙН ЭРҮҮЛ МЭНДИЙН БАЙГУУЛЛАГЫН ЕРӨНХИЙ ЗАХИРАЛ ДР.ТЕДРОС А.ГЕБРЕЙЕСУС МОНГОЛ УЛСАД АЛБАН ЁСНЫ АЙЛЧЛАЛ ХИЙЛЭЭ.

 
Монгол Улсын Ерөнхий сайд Лувсаннамсрайн Оюун-Эрдэнийн урилгаар Дэлхийн эрүүл мэндийн байгууллагын Ерөнхий захирал Др. Тедрос А. Гебрейесус манай улсад энэ сарын 10-12-ны өдрүүдэд албан ёсны айлчлал хийж байна. Айлчлалын бүрэлдэхүүнд Дэлхийн эрүүл мэндийн байгууллагын хэвлэл мэдээллийн хэлтсийн ажилтан Н.Оюунтунгалаг багтаж байна. Эрүүл мэндийн сайд С.Чинзориг 2022 оны 7 дугаар сарын 10-ны өдөр Др. Тедрос А. Гебрейесус тэргүүтэй зочдыг хүлээн авч уулзав.
Уулзалтын үеэр Эрүүл мэндийн сайд КОВИД-19 цар тахалтай тэмцэхэд мэргэжил арга зүйн хувьд ДЭМБ хамгийн ойрын түнш байж, дархлаажуулалт, тандалт судалгаа, лаборатори, эмнэлзүй зэрэг бүхий л чиглэлээр зөвлөмж, заавар, удирдамжуудаар хангаж, цар тахлыг хохирол багатай даван туулахад үнэтэй хувь нэмэр оруулсныг онцлон тэмдэглэв. Монгол Улсын Засгийн газар болон Дэлхийн эрүүл мэндийн байгууллага хооронд 2023-2026 онд хэрэгжүүлэх хамтын ажиллагааны тэргүүлэх чиглэлүүдийг тодорхойлж санал солилцов. Дэлхийн эрүүл мэндийн байгууллагын Ерөнхий захирал Др. Тедрос А. Гебрейесус Монгол Улсад Үндэсний Их Баяр Наадмын үеэр айлчлал хийх боломж олгосонд талархал илэрхийлэв. Тэрбээр КОВИД-19 цар тахлын эсрэг Монгол Улсын Засгийн газрын авч хэрэгжүүлсэн арга хэмжээг өндрөөр үнэлж, цар тахлыг харьцангуй хохирол багатай даван туулсан үлгэр жишээ улсуудын нэг байсныг онцлон тэмдэглэв. Уулзалтын төгсгөлд хоёр тал цаашид сүрьеэгийн идэвхтэй илрүүлгийг эрчимжүүлэх, эмийн чанар аюулгүй байдлыг хянах үндэсний лабораторийн чадавхыг сайжруулах, тамхины хяналтын чиглэлээрх эрх зүйн орчныг боловсронгуй болгох зэрэг чиглэлээр хамтран ажиллахаар тохиролцов. Үүний дараагаар Дэлхийн эрүүл мэндийн байгууллагын Ерөнхий захирал Др.Тедрос А. Гебрейесус эрүүл мэнд, онцгой байдлын салбарын ажилтнуудын төлөөлөлтэй уулзлаа.

ХОЛБОО БАРИХ УТАС:

7015-0065

МЭЙЛ ХАЯГ

BZDEMT@GMAIL.COM

МЭДЭЭЛЭЛ ХҮЛЭЭЖ АВАХ

ЭМЧ НАРЫН ЦАГИЙН ХУВААРЬ